Metoda bigowania to technologia, która prowadzi do przygotowania i ukształtowania powierzchni kartonu tak, by możliwe było estetyczne jego złożenie do założonego kształtu pudełka. Tego rodzaju zmiażdżenie fragmentu materiału bez naruszenia jego jakości jest niezbędne w procesie produkcji funkcjonalnych opakowań z kartonu czy prac drukarskich.
Bigowanie to technologia, która jest niezbędna zarówno w pracy produkcyjnej w sektorze papierowym jak i zaawansowanym wytwórstwie opakowaniowym. Szczególnie w kontekście tektury i sektora opakowań sprawne, precyzyjne i kontrolowane bigowanie materiałów odgrywa szczególnie dużą rolę.
Nie należy procesu bigowania łączyć tylko z jedną konkretną grupą produktową jakim są pudełka kartonowe. Technologia ta wykorzystywana jest podczas produkcji wielu innych rodzajów materiałów wykonanych z tektury ale też ze wszelkich rodzajów papierów i kartonów. Bigowanie jest konieczne w przypadku wytwarzania materiałów reklamowych takich jak składane ulotki, teczki reklamowe czy zaproszenia.
Big to wygenerowane w sposób mechaniczny miejsce zgięcia obrabianego materiału. Bigi muszą uwzględniać specyfikę obrabianego materiału, czyli np. Ilość warstw i grubość kartonu. Muszą być tak zrobione żeby zapewniały funkcjonalność zgięcia tzn. pomogły doprowadzić dany produkt do pożądanego, zakładanego kształtu.
Jak dochodzi do bigowania materiału?
Patrząc na proces bigowania od strony obrabianego produktu, pierwszym krokiem jest osłabienie struktury włókien tektury czy kartonu. W ten sposób możliwe jest miejscowe ograniczenie jego właściwości technicznych – sztywności oraz odporności na zginanie. Im większa jest gramatura materiału, tym bigowanie musi bardziej wnikać w obrabiany materiał. Takie stopniowe mechaniczne – w sposób w pełni kontrolowany – ograniczanie sztywności danego elementu powoduje, że na określonej linii będzie on mógł być zginany zgodnie z założeniami projektanta. Bigi powinny wyglądać estetycznie oraz jednocześnie zachowywać właściwości kartonu by sprostać zadaniom jakie opakowanie kartonowe mają do spełnienia.
Bigowanie tektury musi uwzględniać kilka kluczowych cech materiału poddanego obróbce. Są nimi:
- jakość produktu – innego zabiegu wymaga papier powlekany, a innego tektura kartonowa
- struktura produktu i grubość warstwy powlekania
- zawartość oraz długość włókien poddawanych bigowaniu
- powiązanie między poszczególnymi warstwami materiału.
Bigowanie tektury w tym kontekście jest dosyć prostą czynnością, natomiast w przypadku kartonów proces ten musi np. uwzględniać, z których dany karton się składa. Bigowanie tworzy w kartonie rowki, które umożliwiają jego odpowiednie załamanie i zgięcie
Proces bigowania – jak kształtuje się karton?
Bigowanie odbywa się przy użyciu kilku typów narządzi. Mogą to być wykrojniki, których działanie wynika z zastosowania w odpowiednich miejscach specjalnych noży bigujących. Do bigowanie używa się również noży listwowych oraz ich wariantów rolkowych – rolek bigujących.
Efektem jest najpierw zmiana struktury lub geometrii tektury w miejscu bigowania. Następnym krokiem pozostaje osłabienie wytrzymałości materiału według potrzeb odbiorcy.
Niezależnie od metody bigowania, efektem jest wyprofilowanie np. opakowania tak, by tworzyło karton umożliwiający otwarcie i zamknięcie bez wysiłku i zmiany kształtu. Materiał, jakim jest tektura musi w pełni poddawać się procesowi wyginania w oznaczonych miejscach przy jednoczesnym utrzymaniu właściwości w pozostałych płaszczyznach.
Zmiana struktury materiału w miejscu powstawania bigu dzieje się na skutek przyłożenia odpowiedniej siły poprzez stosowane narzędzie. Dochodzi wtedy do zerwania połączeń w tej części materiału tak, by jego grubość, a co za tym idzie również sztywność, się zmniejszyła. W zależności od tego, jak ma dojść do ostatecznej zmiany geometrii materiału możliwe są trzy opcje bigowania poprzez:
- przegniatanie wypukłe (dwustronne)
- przegniatanie wklęsłe (jednostronne)
- wybicie
Proces bigowania ma charakter trwały i jego efekt jest nieodwracalny. Na skutek powstania płytkich rowków wyznaczających linię zgięcia dochodzi do trwałej zmiany jakości i struktury kartonu.
Bigowanie tektury
Proces precyzyjnego składania – idealnie po linii prostej w określonym miejscu – jest szczególnie istotny w wielu branżach przetwórstwa kartonu oraz papieru. Zaginanie w ten sposób papieru jest dosyć prostym zadaniem, natomiast specyfika kartonu czy tektury utrudnia wykonanie bigów które będą zarówno estetyczne jak i funkcjonalne. Maszyny do produkcji pudełek kartonowych z serii BOXMAT umożliwiają wykonywanie funkcjonalnych bigów, które eliminują niebezpieczeństwo niewłaściwego załamywania się zagięć podczas składania pudełek. Maszyny BOXMAT HD do bigowania wykorzystują specjalne rolki bigujące które można łatwo wymieniać w zależności od używanej w danym momencie tektury. Rolki mogą mieć różną szerokość oraz w specjalnych przypadkach stosowane również mogą być podwójne rolki. Rolki bigujące realizują bigi wzdłużne, natomiast do wykonywania bigów poprzecznych podczas przejazdu tektury przez maszynę wykorzystywane jest specjalna listwa bigująca która umiejscowiona jest na specjalnej belce slotująco-bigującej.
